Nội dung
Lịch sử bói bài tarot – Bói bài Tarot ngày càng trở nên phổ biến, chúng đã gần như trở thành sở thích của một bộ phận những người yêu thích chiêm tinh, tiên tri và huyền thuật.
Một trong những điều khiến Tarot trở nên cuốn hút và hấp dẫn chính là lịch sử hình thành, cũng như yếu tố tôn giáo, chiêm tinh liên quan trong đó. Vậy Tarot ở thời điểm hình thành khác gì so với Tarot mà chúng ta tiếp xúc ở hiện tại. Hãy cùng tìm hiểu về lịch sử bói bài Tarot, cũng như những điều liên quan đằng sau nó.
Lịch sử hình thành và phát triển bói bài Tarot
Theo các ghi chép đầu tiên xuất hiện từ năm 1367 ở Berne về Tarot thì chúng đã có mặt ở châu Âu. Tuy nhiên, thông tin được xem là mô tả chính xác về các lá bài được John of Rheinfelden viết trong một văn bản vào năm 1377 từ Freiburg im Breisgau.
Ngoài ra theo ghi chép của nhà sử học Tarot – Tom Tad for Little thì những lá bài đầu tiên xuất hiện có nguồn gốc từ đạo Hồi, những người châu Âu đã mang nó về vào khoảng năm 1375. Tuy nhiên thực tế những lá bài đó khác với Tarot hiện nay.
Người ta cho rằng tiền thân của những lá bài Tarot ngày nay chúng ta sử dụng có thể được bắt nguồn từ thế kỷ XIV. Những nghệ sĩ ở Ý và Pháp đã tạo ra các lá bài đầu tiên phục vụ cho các trò giải trí của tầng lớp quý tộc, chúng được minh họa với bốn biểu tượng khác nhau. Những biểu tượng này tương tự như những gì chúng ta sử dụng ngày nay gắn liền với:
- Cây gậy hoặc đũa phép – bộ Wands.
- Đĩa hoặc đồng xu – bộ Pentacles.
- Cốc – bộ Cups
- Kiếm hoặc giáo mác – bộ Swords.
Sau một hoặc hai thập kỷ sử dụng, vào giữa những năm 1400, các nghệ sĩ người Ý bắt đầu vẽ thêm những lá bài khác dành riêng cho những gia đình quý tộc theo sự ủy thác của họ. Lấy các thành viên trong gia đình làm hình mẫu như nam tước, công tước, các lá át chủ bài hay còn gọi là lá khải hoàn. Cụ thể trong nhiều ghi chép nói rõ rằng khoảng năm 1430, tại Ý các họa sĩ đã thêm vào 21 lá bài mang họa tiết đặc biệt được gọi là Trionfi – chiến thắng và 1 là “il matto” – kẻ điên (hoặc kẻ ngốc).
Tuy nhiên ở thời điểm đó không phải ai cũng có khả năng thuê được một họa sĩ để vẽ ra một bộ bài, trong nhiều thập kỷ những bộ Tarot là thứ mà chỉ một số ít quý tộc có đặc quyền mới có thể sở hữu. Chỉ đến khi máy in ra đời thì những bộ bài này mới có thể được sản xuất hàng loạt cho những người chơi thông thường.
Lịch sử bói bài Tarot và thuật bói toán
Cả ở Ý và Pháp, mục đích ban đầu của Tarot là dùng như một trò chơi, không phải là công cụ bói toán. Có nhiều giả thuyết cho rằng Tarot được dùng để bói toán bắt đầu phổ biết từ cuối thể kỷ XVI – đầu thế kỷ XVII, mặc dù vào thời điểm đó, Tarot được sử dụng đơn giản hơn nhiều so với ngày nay.
Đến thế kỷ XVIII, người ta bắt đầu sử dụng Tarot trong các buổi xem bói nhiều hơn và thậm chí là gán các ý nghĩa cụ thể cho từng lá bài, đưa ra các gợi ý và cách sắp xếp chúng cho các mục đích liên quan đến tiên tri.
Xem thêm: Tarot có phải mê tín không? Giải đáp 1001 thắc mắc về Tarot
Lịch sử bói bài Tarot – Mối liên hệ giữa Tarot và Kabbalah
Trước hết, bạn cần hiểu Kabbalah là một phương pháp bí truyền, lĩnh vực và trường phái trong chủ nghĩa thần bí Do Thái giáo. Kabbalah của người Do Thái là một tập hợp các giáo lý bí truyền nhằm giải thích mối quan hệ giữa Thiên Chúa, sự bất biến và vĩnh cửu, bí ẩn vũ trụ và phàm trần, vô hạn và hữu hạn. Nó tạo thành nền tảng của những diễn giải tôn giáo huyền bí trong Do Thái giáo.
Năm 1781, một Freemason – Hội Tam Điểm người Pháp tên là Antoine Court de Gebelin đã xuất bản một bản phân tích phức tạp về Tarot, trong đó ông tiết lộ rằng biểu tượng trong Tarot thực chất bắt nguồn từ những bí mật bí truyền của các thầy tu Ai Cập. Ông giải thích rằng kiến thức huyền bí cổ đại này đã được mang đến Rome và được tiết lộ cho Giáo hội Công giáo và các Giáo Hoàng, những người rất muốn giữ bí mật về kiến thức bí ẩn này. Trong bài luận của mình, chương về ý nghĩa của Tarot giải thích tính biểu tượng chi tiết của tác phẩm nghệ thuật Tarot và kết nối nó với truyền thuyết về Isis, Osiris và các vị thần Ai Cập khác.
Vấn đề gây tranh cãi ở đây là bản phân tích này của Gebelin thực sự không có bằng chứng lịch sử nào để chứng minh. Tuy nhiên, điều đó không ngăn được những người châu Âu giàu có nhảy vào vòng xoáy của những kiến thức huyền bí. Cho đến đầu thế kỷ XIX, những bộ bài như Marseille Tarot đã được sản xuất với tác phẩm nghệ thuật đặc biệt dựa trên phân tích của Gebelin.
Đến năm 1791, Jean-Baptiste Alliette, một nhà huyền bí học người Pháp, đã phát hành bộ bài Tarot đầu tiên được thiết kế đặc biệt cho mục đích bói toán, chứ không phải là một trò chơi hay giải trí như trước đây. Một vài năm trước đó, ông đã đáp lại công việc của Gebelin bằng một luận thuyết của riêng mình, một cuốn sách giải thích cách người ta có thể sử dụng Tarot để bói toán.
Vào cuối thời đại Victoria, thuyết huyền bí và chủ nghĩa tâm linh đã trở thành trò tiêu khiển phổ biến của các gia đình thượng lưu.
Aleister Crowley đã thiết kế một bộ bài Tarot mới
Nếu bạn đã từng nghe nói về Aleister Crowley, bạn sẽ hiểu tại sao ông ta lại bị cuốn hút vào Tarot. Aleister Crowley là một người theo chủ nghĩa thần bí và huyền bí nổi tiếng vào cuối thế kỷ XIX – đầu thế kỷ XX với danh hiệu “Kẻ đại chống Chúa” và “Kẻ đồi trụy nhất thế giới”, ông ta đã thành lập giáo phái của riêng mình có tên là Argenteum Astrum sau đổi thành Abbey of Thelema, tuyên bố tiếp xúc với nhiều thế lực siêu nhiên khác.
Về lịch sử bói bài Tarot, tại thời điểm đó Crowley cùng Lady Frieda Harris đã thiết kế lại bộ bài Tarot với 80 lá, gồm 3 phiên bản của lá Magus (Magician), bằng việc đưa vào các nguyên tắc từ tôn giáo của mình, cũng như tập tục thần bí Kabbalah của người Do Thái, cùng với nhiều ảnh hưởng của Astrology – Chiêm tinh. Bộ bài được bắt đầu thực hiện vào năm 1938 và hoàn thành năm 1943 có tên là Thoth Tarot và nó được Lady Frieda Harris phát hành phát hành vào năm 1969, sau khi Crowley qua đời.
Bộ bài mang nặng tính chất huyền học nên có thể khó để nghiệm được. Crowley đã viết một cuốn sách hướng dẫn cho bộ bài, “The Book of Thoth”, để diễn giải những hình ảnh của Frieda Harris. Tuy khá rõ ràng, nhưng đây không hoàn toàn là một cuốn sách dễ hiểu.
Nguồn gốc của Rider-Waite Tarot
Nhà huyền bí học người Anh Arthur Waite là thành viên của Hermetic Order of the Golden Dawn (Hội kín Bình Minh Ánh Kim) đã cùng với nghệ sĩ Pamela Colman Smith, cũng là một thành viên của hội này đã tạo ra bộ bài Rider-Waite Tarot, xuất bản lần đầu tiên vào năm 1909.
Theo gợi ý của Waite, Smith đã sử dụng tác phẩm nghệ thuật của bộ Sola Busca Tarot – một trong những bộ bài cổ xưa nhất thế giới để lấy cảm hứng, có nhiều điểm tương đồng về biểu tượng giữa Sola Busca và kết quả cuối cùng của Smith. Smith là nghệ sĩ đầu tiên sử dụng các ký tự làm hình ảnh đại diện trong các lá bài thấp hơn. Thay vì chỉ hiển thị một cụm cốc, đồng xu, đũa phép hoặc thanh kiếm, Smith đã kết hợp hình người vào tác phẩm nghệ thuật, và kết quả là bộ bài mang tính biểu tượng mà chúng ta biết đến ngày nay.
Hình ảnh mang nặng tính biểu tượng Kabbalistic, vì vậy nó thường được sử dụng làm bộ bài mặc định trong gần như tất cả các sách hướng dẫn về Tarot. Ngày nay, nhiều người gọi bộ bài này là bộ bài Waite-Smith, để ghi nhận tác phẩm nghệ thuật lâu dài của Smith.
Ngày nay sau hơn 100 năm từ khi bộ bài Waite-Smith được xuất bản, chúng ta thấy có vô số những bộ Tarot khác nhau với đa dạng biểu tượng và ý tưởng. Chúng trở nên phổ biến và không còn là trò chơi dành riêng cho giới thượng lưu như trước đây.
Có thể bạn quan tâm: Ý nghĩa 78 lá bài Tarot